گزارش آسیب پذیری و حملات بدافزاری VPNفیلتر به تجهیزات صنایع و زیرساخت های حیاتی

در سال‌های اخیر با گسترش فناوری شاهد حرکت سامانه‌های فناوری اطلاعات (IT) و سامانه‌های فناوری عملیاتی (OT) به‌سوی یکدیگر بوده‌ایم. از این پدیده به‌عنوان یکی از همگرایی‌های فرایندهای سایبری با فرایندهای فیزیکی با عنوان تلاقی سایبر-فیزیکی یاد می‌شود. سامانه‌های کنترل صنعتی که در صنعت و زیرساخت‌های حیاتی کشورها مورداستفاده قرار دارند، اغلب توسط شرکت‌های محدود و انحصاری تولید می‌گردند. این سامانه‌ها درگذشته به‌صورت جدا از سایر سامانه‌های دیگر به کار گرفته می‌شدند و این امر روشی در امن سازی این سامانه‌ها قلمداد می‌گردید. اتکا فراوان به این ممیزه، تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان این سامانه‌ها را از پرداختن به سایر لایه‌های امنیتی غافل کرده بود. استفاده از معماری و پروتکل‌های غیر امن و واسط‌های غیراستاندارد را می‌توان از نتایج این رویکرد دانست [1]. به دلیل نیازمندی‌های جدید و توسعه فناوری امروزه این قبیل سامانه‌های صنعتی، به‌تدریج با انواع جدیدتر جایگزین و یا به‌روزرسانی می‌گردند. در سامانه‌های جدید از پروتکل‌ها و نقاط دسترسی ارتباطی مشترک در شبکه‌ها استفاده می‌گردد [1]. به علت تفاوت‌های متعدد میان امنیت در فضای فناوری اطلاعات (IT) و امنیت در فضای فناوری عملیاتی (OT ) لزوماً نمی‌توان راهکارهای عمومی حوزه‌ی سایبری را به حوزه‌ی سایبر-فیزیکی منتقل کرد [1].

 در غالب صنایع و زیرساخت‌های حیاتی شاهد به‌کارگیری انواع تجهیزات ارتباطی شبکه نظیر سوییچ‌های لایه دو و لایه سه، هاب‌ها، بریج‌ها، تقویت‌کننده‌های ارتباطی کارت‌های شبکه و حتی مسیریاب‌ها هستیم. به دلیل اینکه این تجهیزات به شکل کاملاً فعال در شبکه‌ها به کار گرفته می‌شوند در صورت حمله یا گسترش آلودگی سایبری به این تجهیزات قطعاً شاهد اختلال در صنایع و زیرساخت‌های حیاتی کشور خواهیم بود. ازاین‌رو توجه به امنیت سایبر-فیزیکی این تجهیزات باید در دستور کار مدیران صنعت و حراست، مسئولان و سرپرستان، کارشناسان فناوری اطلاعات و شبکه‌های کنترل صنعتی (واحد‌های بهره‌بردار و نگه‌داری) قرار گیرد. در این سند در بخش دوم به بررسی اجمالی حمله بدافزار VPNFilter به سایت صنعتی تولید کلر در اوکراین می‌پردازیم، در بخش سوم به معرفی ارائه «حملات کنترل صنعتی، از حرف تا عمل» خواهیم پرداخت که انشا الله قصد داریم در روز سه‌شنبه، ششم شهریورماه (ساعت 11 الی 12)، در محل نمایشگاه‌های پانزدهمین کنفرانس بین‌المللی انجمن رمز ایران (تهران، دانشگاه شهید رجایی) آن را ارائه نماییم. در بخش چهارم به بررسی اجمالی آسیب‌پذیری حیاتی مسیرباب‌های میکروتیک خواهیم پرداخت.

 

 

 

در این گزارش 38 صفحه ای به موارد ذیل پرداخته  شده است:

امنیت شبکه های کنترل صنعتی : ارائه آموزشی حمله به سیستم های کنترل صنعتی (حملات کنترل صنعتی، از حرف تا عمل)

 

در سال‌های اخیر با گسترش فناوری شاهد حرکت سامانه‌های فناوری اطلاعات (IT) و سامانه‌های فناوری عملیاتی (OT) به‌سوی یکدیگر بوده‌ایم. از این پدیده به‌عنوان یکی از همگرایی‌های فرایندهای سایبری با فرایندهای فیزیکی با عنوان تلاقی سایبر-فیزیکی یاد می‌شود. در یک دهه گذشته به دلیل افزایش حملات سایبری به زیرساخت‌های حیاتی، امنیت سامانه‌های کنترل و اتوماسیون صنعتی بسیار موردتوجه قرارگرفته است و در نشست‌ها و محافل بسیاری شاهد صحبت از این نوع حملات هستم. نکته‌ای که بسیار قابل‌توجه است این است که واقعاً در عمل، چگونه انجام یک حمله به سامانه‌های کنترل صنعتی باوجود بسترهای ارتباطی سنتی آنالوگ و بسترهای به نسبت جدید دیجیتال ممکن است. به‌راستی حملاتی نظیر Stuxnet، Industroyer، Triton و VPNFilter در عمل از چه بردارهای حمله‌ای استفاده می‌کنند؟ آیا همان‌طور که در بسیاری از محافل بیان می‌شود، به همان سهولتی که می‌توان به یک شبکه غیرصنعتی نفوذ و حمله نمود، به یک شبکه صنعتی با تجهیزاتی نظیر PLC،RTU،HMI و غیره نیز می‌توان نفوذ کرد؟ آیا واقعاً می‌توان تمامی حملات فراگیر در حوزه فناوری اطلاعات را در حوزه کنترل صنعتی اجرایی کرد؟

 

 

جهت کمک به شفاف نمودن مسائل مطرح‌شده فوق، انشا الله قصد داریم در روز سه‌شنبه، ششم شهریورماه (ساعت 11 الی 12)، در محل نمایشگاه‌های پانزدهمین کنفرانس بین‌المللی انجمن رمز ایران (تهران، دانشگاه شهید رجایی) ارائه‌ای با مضمون پیاده‌سازی حملات پایه در شبکه‌های کنترل صنعتی ارائه نماییم. هدف این ارائه فنی و عملی این است که به‌اجمال چند سناریو حمله (حملات شناسایی، ممانعت از خدمات و مردی در میان) بر روی بستر آزمایشی(Test Bed) تجهیزات زیمنس و اشنایدر، اجرا گردد، چالش‌های آن‌ها مطرح شود و برخی سازوکارهای امنیتی آن‌ها نمایش داده شود. به‌عنوان نمونه دریکی از این سناریو‌ها تلاش خواهیم کرد نشان دهیم چگونه در صورت نفوذ به سامانه‌ صنعتی می‌توان به نحوی اطلاعات شبکه‌ را مخدوش نماییم که بدون اطلاع اپراتور، اطلاعات HMI با اطلاعات چرخش موتور در تناقض باشد. از تمامی مدیران، متولیان و مسئولان محترم صنایع که برای این کنفرانس برنامه دارند، دعوت می‌شود در این برنامه یک‌ساعته شرکت نمایند.

همکاری موفقی دیگر در حوزه فنی و پژوهشی:پذیرش مقاله در پانزدهمین کنفرانس بین‌ المللی انجمن رمز ایران (در حوزه شناسایی و پیشگیری از تهدیدات بدافزاری)

پذیرش مقاله "A Novel Approach for Detecting DGA-based Ransomwares " در پانزدهمین کنفرانس بین‌ المللی انجمن رمز ایران را خدمت تیم محترم آزمایشگاه طراحی و تحلیل سیستم‌های امن دانشگاه صنعتی امیرکبیر(جناب دکتر حمیدرضا شهریاری ،جناب مهندس سعید صالحی، سرکار خانم مهندس تازیک )تبریک عرض می کنم و  و موفقیت روز افزون شما عزیزان را از خداوند متعال خواستارم.   پانزدهمین  دوره کنفرانس بین ‌المللی انجمن رمز ایران از ۶ تا ۷ شهریور ماه سال ۱۳۹۷ توسط دانشکده مهندسی برق دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی در تهران برگزار خواهد شد. شایان ذکر است که امسال تنها  28 مقاله در این کنفرانس پذیرفته شده است؛ برای مشاهده فهرست مقالات پذیرفته شده به این لینک مراجعه فرمایید.علاقه مندان به مباحث مختلف امنیت اطلاعات می توانند در این کنفرانس شرکت نمایند.

 

امنیت شبکه های صنعتی و اسکادا: دوره آموزشی عملی « الزامات امنیت در سامانه های کنترل صنعتی و اسکادا»

با ما دوره آموزشی عملی « الزامات امنیت در سامانه های کنترل صنعتی و اسکادا» را تجربه کنید. این دوره منطبق بر سرفصل های رسمی دوره  SANS ICS410: ICS/SCADA Security Essentials ارائه می شود.

 جهت مشاهده و دانلود  سند معرفی این دوره آموزشی بر روی این لینک کلیک نمایید.

سرفصل های کلان این دوره (سرفصل های جزئی این دوره در پروپوزال تقدیم می گردد) :

 

• مقدمه‌ای از سامانه‌های کنترل صنعتی و اسکادا
• انواع حملات به سامانه های کنترل صنعتی(HMI,PLC,PLC,Enerprise)
• امن سازی تجهیزات و شبکه های کنترل صنعتی
• تحلیل ریسک و  ممیزی در سامانه های کنترل صنعتی
• خط مشی هاو مکانیزم ها امنیتی و مدیریت مخاطرات در سامانه های کنترل صنعتی

 

مدت زمان این دوره:

• 40 ساعت (5 روزکاری)
• امکان برگزاری این دوره به شکل فشرده در پنج روز کاری متوالی وجود دارد.

پادکست با عنوان دنیای صنعتی در معرض بحران امنیتی! (امنیت سیستم های کنترل و اتوماسیون صنعتی)

در این پست یک پادکست با عنوان «دنیای صنعتی در معرض بحران امنیتی است»  را معرفی خواهیم کرد. در این پادکست با Eddie Habibi، مدیرعامل شرکت امنیتی PAS یک مصاحبه صورت گرفته است و وی به اختصار به بحث امنیت سیستم های کنترل صنعتی می پردازد و به برخی سوالات پاسخ می دهد. زبان این پادکست انگلیسی است .در این پادکست به موضوعات ذیل پرداخته می شود:

• اهمیت شبکه شدن تجهیزات کنترل صنعتی و مخاطرات جدید
• عدم توجه به امنیت در سامانه‌های سنتی صنعتی
  • به‌عنوان‌مثال در صنایع، سیستم‌های عامل ممکن است سال‌ها بدون به‌روزرسانی‌های امنیتی به کار گرفته شوند و این ازنظر امنیتی می‌تواند ایجاد چالش نماید.
• توجه به تفاوت‌های IT و OT و  امکان انتشار تهدیدات از IT به OT

برای شنیدن این پادکست به این لینک مراجعه نمایید.

 

 

امنیت سامانه های کنترل صنعتی: یکی از چالشهای پروژه های امنیت سیستم های کنترل صنعتی

زمانی که مدیر(مدیران) ناآگاه یک صنعت یا یک سازمان  ، پروژه ارزیابی امنیتی که حداقل یک ماه زمان (مثلاً) می‌برد را در یک هفته توقع دارد انجام دهیم، یا پروژه امن سازی  که شش ماه (مثلاً) زمان می‌برد را در یک ماه می‌خواهد تحویل دهیم، راهی باقی  نمی‌ماند جز اینکه این فیلم را برایشان  نمایش دهیم.  مدیر عزیز، سرپرست گرامی:«تو خود بخوان حدیث مفصل ازاین مجمل!»

لینک مشاهده فیلم

امنیت سایبری شبکه صنعتی: گزارش بررسی اجمالی آسیب‌پذیری سوئیچ‌های صنعتی زیمنس (‏ CVE-2018-4833)

 

سامانه‌های کنترل صنعتی که در صنعت و زیرساخت‌های حیاتی کشورها مورداستفاده قرار دارند، اغلب توسط شرکت‌های محدود و انحصاری تولید می‌گردند. این سامانه‌ها درگذشته به‌صورت جدا از سایر سامانه‌های دیگر به کار گرفته می‌شدند و این امر روشی در امن سازی این سامانه‌ها قلمداد می‌گردید. اتکا فراوان به این ممیزه، تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان این سامانه‌ها را از پرداختن به سایر لایه‌های امنیتی غافل کرده بود. استفاده از معماری و پروتکل‌های غیر امن و واسط‌های غیراستاندارد را می‌توان از نتایج این رویکرد دانست [1].به دلیل نیازمندی‌های جدید و توسعه فناوری امروزه این قبیل سامانه‌های صنعتی، به‌تدریج با انواع جدیدتر جایگزین و یا به‌روزرسانی می‌گردند. در سامانه‌های جدید از پروتکل‌ها و نقاط دسترسی ارتباطی مشترک در شبکه‌ها استفاده می‌گردد [1]. به علت تفاوت‌های متعدد میان امنیت در فضای فناوری اطلاعات ( IT) و امنیت در فضای فناوری عملیاتی  (OT[1] ) لزوماً نمی‌توان راهکارهای عمومی حوزه‌ی سایبری را به حوزه‌ی سایبر-فیزیکی منتقل کرد[1].

 

 

 در غالب صنایع و زیرساخت‌های حیاتی شاهد به‌کارگیری انواع تجهیزات ارتباطی شبکه نظیر سوییچ‌های لایه دو و لایه سه، هاب‌ها، بریج‌ها، تقویت‌کننده‌های ارتباطی کارت‌های شبکه و حتی مسیریاب‌ها هستیم. به دلیل اینکه این تجهیزات به شکل کاملاً فعال در شبکه‌ها به کار گرفته می‌شوند در صورت حمله یا گسترش آلودگی سایبری به این تجهیزات قطعاً شاهد اختلال در صنایع و زیرساخت‌های حیاتی کشور خواهیم بود. ازاین‌رو توجه به امنیت سایبر-فیزیکی این تجهیزات باید در دستور کار مدیران صنعت و حراست، مسئولان و سرپرستان، کارشناسان فناوری اطلاعات و شبکه‌های کنترل صنعتی(واحد‌های بهره بردار و نگه‌داری) قرار گیرد.

 در این سند در  بخش دوم به بررسی اجمالی آسیب‌پذیری سوئیچ‌های صنعتی زیمنس (‏  CVE-2018-4833) می‌پردازیم،  در بخش سوم در راستای پاسخ به سوال یکی از مخاطبان گرامی به گزینش دوره‌های پیشرفته امنیت کنترل و اتوماسیون صنعتی درکشور خواهیم پرداخت .در بخش چهارم مجموعه فیلم حوادث و حملات سایبر-فیزیکی به سامانه‌های کنترل صنعتی را معرفی خواهیم کرد و نهایتا در بخش پنجم به سوء برداشتی که در بین برخی مدیران صنایع و زیرساخت‌های حیاتی وجود دارد خواهیم پرداخت.

 

امنیت اسکادا: معیارهای گزینش دوره‌های پیشرفته امنیت کنترل و اتوماسیون صنعتی درکشور

 

 

اخیراً جناب کاظم زاده،یکی از مخاطبین گرامی سمینارها، در این پست پرسش ذیل را مطرح نمودند:

 

 

 

 

 

بخش‌هایی از این نظر که با * مشخص شده، توسط مدیر سایت حذف شده است

 

 

سلام جناب دکتر احمدیان

 

 

از مقالات آموزشی شما بسیار ممنونم. بنده و همکاران در سمینار اخیر شما حضور داشتیم و استفاده فراوان بردیم. سوالی در مورد دوره آموزشی امنیت کنترل صنعتی sans داشتم، در پروپوزال دوره آموزشی شما سرفصل های sans پوشش داده نشده است، می خواستم بدانم چرا؟ در دوره های دیگر موجود در ایتترنت نظیر دوره های **** *** ***** **** * **** *****  این سرفصل ها پوشش داده شده است.  آیا شما نیز این دوره ها را ارائه می کنید؟ شما کدام دوره را توصیه می کنید؟

 

 

 

 

 

 در مورد این سؤال به‌تفصیل پاسخ می‌دهم چون این مسئله چند ماهی است در چندین جلسه و محفل دیگر نیز مطرح‌شده است و خالی از لطف نیست که یک‌بار به شکل مفصل به آن پاسخ دهم.نخست باید به این نکته اشاره‌کنم که دوره‌های امنیت کنترل صنعتی غالباً در دو سطح برگزار می‌شوند؛ سطح نخست عمومی (دوره‌های مقدماتی) است که این دوره غالباً به شکل کاملاً نظری برگزار می‌شود، سطح دوم دوره‌های پیشرفته است که این دوره‌های باید به شکل نظری و عملی برگزار شوند. آنچه در ادامه مطرح می‌کنم معیارها و نیازمندی‌هایی است که یک دوره پیشرفته (مانند دوره‌های مشابه SANS) باید داشته باشد و شما چنانچه نیاز به برگزاری این دوره‌های تخصصی دارید فارغ از اینکه چه مدرس یا مدرسینی آن را ارائه می نمایند شرایط ذیل را برای انتخاب دوره و مدرس بررسی نمایید و در نظر بگیرید.

امنیت اتوماسیون صنعتی و اسکادا: افشاء اطلاعات زیرساخت های حیاتی از طریق مستند تلویزیونی

در این ارائه به بررسی اجمالی مستند «آفتاب نهان» از زاویه نشت اطلاعات سایبر-فیزیکی صنایع و زیرساخت‏های حیاتی کشور می‌پردازیم. این مستند به گفته تهیه‌کنندگان آن اولین مجله تصویری صنعت هسته‌ای کشور محسوب می‌شود که در قالب 23 قسمت (هر قسمت تقریباً 28 دقیقه) از شبکه مستند پخش‌شده است و در کنار همه نقاط قوت و اهدافی که داشت و قطعاً متصدیان آن برای آن زحمت بسیاری کشیده‌اند متأسفانه به اعتقاد ما اطلاعات بسیاری را از صنایع هسته‌ای و صنایع وابسته، ازجمله پتروشیمی را در معرض دسترس عموم قرار داده است! می‌دانیم که حجم عظیمی از اطلاعات و داده‏های مهم صنایع کشور و شرکت‏های تابعه در فضای اینترنت و شبکه‌های مجازی به سهولت قابل‌دسترسی است: این اطلاعات شامل اطلاعات دارایی‌ها (تجهیزات، سازندگان، پروتکل‏ها، نرم‌افزارها و ...)، اطلاعات فرایند‏ها، اطلاعات ارتباطات، اطلاعات آزمایشگاه‏های امنیت سایبر-فیزیکی (اطلاعات، شبکه، امواج، شیمایی و غیره)، اطلاعات پیمانکاران و تصاویر و فیلم دارایی‌ها است که از طرق مختلف ازجمله وب‏سایت‏های رسمی صنایع و شرکت‏های تابعه، وب‏سایت‏های خبری (تصاویر بازدیدها و پروژه‏ها)، مقالات کنفرانس‏ها، ژورنال‌ها و مجلات، گروه‏ها تلگرامی و دیگر شبکه‏های اجتماعی در دسترس است و متأسفانه حالا مستندهای تلویزیونی نیز به این منابع اطلاعاتی اضافه‌شده است. ما بارها این مسئله را تذکر داده‌ایم و به‌تفصیل در این مورد در ششمین کنفرانس فناوری اطلاعات و ارتباطات در نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی در 27 دی 1396 صحبت کردیم! فایل (اسلایدها) این ارائه از طریق لینک ذیل قابل‌دسترسی است:

مشاهده فایل ارائه

امنیت سیستمهای کنترل صنعتی و اسکادا: گزارش بررسی آسیب پذیری های تجهیزات شبکه و توجه به اهمیت آن

سامانه‌های کنترل صنعتی که در صنعت و زیرساخت‌های حیاتی کشورها مورداستفاده قرار دارند، اغلب توسط شرکت‌های محدود و انحصاری تولید می‌گردند. این سامانه‌ها درگذشته به‌صورت جدا از سایر سامانه‌های دیگر به کار گرفته می‌شدند و این امر روشی در امن سازی این سامانه‌ها قلمداد می‌گردید. اتکا فراوان به این ممیزه، تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان این سامانه‌ها را از پرداختن به سایر لایه‌های امنیتی غافل کرده بود. استفاده از معماری و پروتکل‌های غیر امن و واسط‌های غیراستاندارد را می‌توان از نتایج این رویکرد دانست [1].

به دلیل نیازمندی‌های جدید و توسعه فناوری امروزه این قبیل سامانه‌های صنعتی، به‌تدریج با انواع جدیدتر جایگزین و یا به‌روزرسانی می‌گردند. در سامانه‌های جدید از پروتکل‌ها و نقاط دسترسی ارتباطی مشترک در شبکه‌ها استفاده می‌گردد [1]. در غالب صنایع و زیرساخت‌های حیاتی شاهد به‌کارگیری انواع تجهیزات ارتباطی شبکه نظیر سوییچ‌های لایه دو و لایه سه، هاب‌ها، بریج‌ها، تقویت‌کننده‌های ارتباطی کارت‌های شبکه و حتی مسیریاب‌ها هستیم. به دلیل اینکه این تجهیزات به شکل کاملاً فعال در شبکه‌ها به کار گرفته می‌شوند و در بسیاری از ارزیابی‌های که ما از صنایع کشور داشته‌ایم شاهد عدم پیاده‌سازی مکانیزم‌های HA برای این تجهیزات بوده‌ایم در صورت حمله یا گسترش آلودگی سایبری به این تجهیزات قطعاً شاهد اختلال در صنایع و زیرساخت‌های حیاتی کشور خواهیم بود. ازاین‌رو توجه به امنیت سایبر-فیزیکی این تجهیزات باید در دستور کار مدیران صنعت و حراست، مسئولان و سرپرستان، کارشناسان فناوری اطلاعات و شبکه‌های کنترل صنعتی قرار گیرد. لذا در این سند قصد داریم بعد از بیان نوشته اخیر دیل پترسون  در رابطه با استاکس‌نت، نمونه‌ای از آسیب‌پذیری‌های برخی از تجهیزات شبکه‌ای فراگیر در صنایع و زیرساخت‌های حیاتی کشور (تجهیزات موکسا، زیمنس و سیسکو) را موردبررسی قرار دهیم.

 در انتها در بخش پنجم این سند، به دلیل فراگیری تجهیزات سیسکو در کشور و از سویی اهمیت حمله اخیر به این تجهیزات گزارشی اجمالی از حمله به تجهیزات سیسکو دارای آسیب‌پذیری CVE-2018-0171 آن قرار داده‌ام تا ضمن مرور مختصر این حمله به نکات قابل‌توجه این حمله و نقاط ضعف خود در کشور پی ببریم و بتوانیم این نقاط ضعف را در برنامه‌های امن‌سازی صنایع کشور مدنظر قرار دهیم تا قبل از اینکه این‌گونه‌ حملات را در صنایع کشور شاهد باشیم توانسته باشیم برای پیشگیری از آن و مقابله با آن برنامه‌ریزی کرده باشیم.

 

در این گزارش 51 صفحه ای به موارد ذیل پرداخته  شده است: