امنیت سیستمهای کنترل صنعتی و اسکادا : سمینار تجزیه‌وتحلیل حملات سایبری و سناریو‌های نفوذ به صنعت برق

 

نظر بر اهمیت فراوان مقوله امنیت سایبری سامانه‌های کنترل، اتوماسیون صنعتی و اسکادای صنعت برق، مرکز توسعه امنیت اطلاعات، ارتباطات و تجهیزات صنعت برق در نظر دارد سمیناری با موضوع «تجزیه‌وتحلیل حملات سایبری و سناریو‌های نفوذ به صنعت برق» را در سی و چهارمین کنفرانس بین‌المللی برق برگزار نماید. در این سمینار حدودا 120دقیقه‌ای اهم حملات و رخدادهای سایبری در صنایع برق دنیا ( در حوزه‌های تولید، انتقال، توزیع و حوزه ستادی وزارت‌‌خانه‌) نظیر حملات سایبری به زیرساخت‌های برق اکراین و هند مورد تجزیه‌وتحلیل قرار خواهد گرفت. اهم حملات و حوادث مورد تحلیل در این سمینار از میان بالغ بر 40 حادثه سایبری یا مشکوک به سایبری در صنایع برق دنیا انتخاب شده‌اند که در دوره های آموزشی 3 الی 5 روزه به شکل مفصل ارائه می شوند.

 شایان ذکر است در این سمینار برای اولین بار ناگفته هایی از حمله سایبری به نیروگاه اتمی کودانکولام هند ارائه خواهد شد.

امنیت سایبری سیستم های کنترل و شبکه های صنعتی:ان‌شاء‌الله که در سایتهای غنی سازی بعد از حمله سایبری استاکس‏نت دیگر افشاء اطلاعات نداریم!

ضمن ارج نهادن به زحمات همه مسئولین و دلسوزان کشور، هدف این پست آگاه‏سازی مسئولین، متولیان، مشاورین و کارشناسان محترم، در جهت ارتقاء امنیت سایبر-فیزیکی  صنایع کشور بوده و قصد زیرسوال بردن  این عزیزان را نداریم.وظیفه شرعی و ملی ما این است که به‌عنوان کوچک‌ترین عضو جامعه امنیت سایبر صنعتی کشور مانند شش‌ساله گذشته که تذکر دادیم،باز تذکر دهیم!

 اگر ما بگوییم افشاء اطلاعات، برخی افراد بی‌اطلاع می‌گویند چرا می‌گویید؟!، ببینید ما نمی‌گوییم ای عزیزان! اما راف لنگنر یکی از بزرگ‌ترین متخصصان و مشاوران عالی حوزه امنیت سامانه‌های کنترل صنعتی دنیا که به احترام تجربه و دانش ایشان باید به حرف‌هایشان احترام خاصی قائل باشیم و در آن تأمل‌کنیم این‌گونه از تصاویر و فیلم‌های منتشرشده نطنز برای آموزش، هشدار و نشان ضعف امنیت سایبری ما یاد می‌کند! ایشان در این پست نوشته است: "ای هکرها: این محفظه‌های سامانه‌های کنترل صنعتی که شما از پشت می‌بینید درواقع همان نمای حملات شما هستند!" 
عزیزانی که نمی‌دانند نمای حمله (Attack surface) چیست آن را گوگل کنند.
هرچند بازرسان آژانس به این مراکز صنعتی دسترسی دارند اما امیدواریم مسئولانی که مجوز انتشار عمومی این تصاویر و فیلم‏ها را می‏دهند تکنیک‏های ضد OSINT را آموزش دیده ‏باشند و این تصاویر ان‌شاء‌الله ابتدا هدفمندانه دستکاری‏شده سپس منتشرشده باشد تا منجر به منحرف شدن هکرهای سایبری بشود نه موجب تسهیل در اجرای حملات آن‌ها! وگرنه:

فاتَّعِظوا عِبادَ اللّه ِ بِالعِبَرِ النَّوافِعِ، و اعتَبِروا بِالآیِ السَّواطِعِ، و ازدَجِروا بِالنُّذُرِ البَوالِغِ  

اى بندگان خدا! از عبرتهاى سودمند درس گیرید و از نشانه هاى درخشان عبرت آموزید و از هشدارهاى رسا متنبّه شوید . ( نهج البلاغة: الخطبة85 )

امنیت سایبری سیستم های کنترل و شبکه های صنعتی: آموزش امنیت زیرساخت‌های حیاتی و سامانه‌های کنترل صنعتی برای دانش آموزان

این بار نمی‌گوییم آمریکا و اروپا! چگونه کشورهای همسایه نیز به این سطح درک از مقوله امنیت سایبری رسیدند  اما بسیاری از مسئولین محترم کشور ما هنوز این مقوله را باور ندارد!

 کشور ترکیه آن‌قدر به امنیت زیرساخت‌های حیاتی و سامانه‌های  کنترل صنعتی‌شان اهمیت می‌دهد که حتی برای دانش آموزان مدرسه‌ای نیز در این حوزه آموزش، آنهم در این سطح برگزار می‌کنند!

 قطعاً باید در برنامه‌های آموزشی کشورمان در حوزه امنیت سایبری تجدیدنظر کنیم! (البته اگر برخی مسئولین محترم از خواب غفلت بیدار شوند!) بیش از اینکه خیلی بیشتر از حال دیر شود!!! 

امنیت سیستم های کنترل صنعتی و اسکادا: برگزاری دوره آموزشی تخصصی امنیت سایبری سامانه‌های کنترل و اتوماسیون صنعتی صنعت برق و راهکارهای ارتقاء آن (با تمرکز بر حوزه‌های توزیع و انتقال)

 

مرکز توسعه فناوری امنیت اطلاعات، ارتباطات و تجهیزات صنعت برق پژوهشگاه نیرو با تکیه‌بر دانش داخلی، دوره‌ای تخصصی و سفارشی با عنوان «امنیت سایبری سامانه‌های کنترل و اتوماسیون صنعتی صنعت برق و راهکارهای ارتقاء آن (با تمرکز بر حوزه‌های توزیع و انتقال)» را آماده نموده است که در ماه جاری در قالب چهار دوره سه‌روزه فشرده (جمعاً 12 روز) برای متخصصین صنعت برق به شکل تئوری و عملی ارائه نمود.

در این دوره‌ی آموزشی سفارشی، جهت آگاه‌سازی بیشتر و آموزش مسئولین، مدیران و کارشناس با تمرکز بر سامانه‌های کنترل صنعتی موجود در حوزه‌‌های توزیع و انتقال برق، ضمن بیان چالش‌ها و تهدیدات امنیتی آن‌ها، روند حملات و رخدادهای امنیتی مرتبط به شکل موشکافانه‌ای بررسی‌شده و راهبردها و راهکارهای مقاوم‌سازی و کاهش مخاطرات امنیتی در این سامانه‌‌ها معرفی ‌گردید. درنهایت به عنوان مطالعه موردی، به شکل مختصر خروجی تلاش‌های انجام گرفته در پروژه ارتقاء امنیت طرح فهام و معماری امنیتی این طرح ارائه گردید. در این دوره‌ آموزشی فشرده با نمایش اجرای سناریو‌های حملات سایبری و آزمون نفوذ به سامانه‌های اتوماسیون توزیع و فوق توزیع، سهولت دسترسی به این سامانه‌ها و به خطر انداختن آن‌ها نشان داده شد.

 شایان‌ذکر است این دوره‌ آموزشی با این سطح سفارشی‌سازی برای اولین بار است که در کشور برگزار می‌شود، لذا با توجه به نیازمندی بسیاری از بخش‌های صنعت برق به این محتوای آموزشی، مرکز توسعه فناوری امنیت اطلاعات، ارتباطات و تجهیزات صنعت برق آمادگی کامل خود را برای برگزاری دوره‌های مشابه امنیت سایبری صنعتی برای تمامی حوزه‌ها و شرکت‌های صنعت برق را در بالاترین سطح کیفی اعلام می‌نماید.

امنیت سایبری اتوماسیون صنعتی: نشست طرح مسئله امنیت اتوماسیون صنعتی و اینترنت اشیاء

 نشست طرح مسئله امنیت اتوماسیون صنعتی و اینترنت اشیاء  در شانزدهمین دوره کنفرانس رمز در  7 شهریور 1398، با هدف هم‌‌افزایی دانش پژوهش‌گران و صنعت‌گران حوزه امنیت اطلاعات و نیز انتشار یافته‌‌های نو و بدیع در این زمینه، در دانشگاه فردوسی مشهد برگزار خواهد شد.

شرکت در نشست: لینک

تست نفوذ سیستم اسکادا: کارگاه تجزیه و تحلیل حملات سایبری و سناریوهای نفوذ به صنعت برق: نکته‌ها و آموزه‌ها

 امنیت سایبری سامانه‌های کنترل و اتوماسیون صنعتی و اسکادای صنعت برق به دلیل اهمیت زیرساخت‌های حیاتی، حساس و مهم این حوزه امروزه به یک مسئله مهم در تمامی کشورها تبدیل‌شده است. صنعت برق به‌عنوان مادر زیرساخت‌ها، دارای حوزه‌های مختلف تولید، انتقال، فوق توزیع، توزیع، بازار، مصرف و بهر‌ه‌برداری است و مقوله امنیت سایبری در هریک از حوزه‌های آن اهمیت ویژه‌ای دارد. با نگاهی به گذشته نزدیک متوجه می‌شویم که سامانه‌های کنترل و اتوماسیون صنعتی حوزه برق (انرژی) به دلیل اهمیت بسیار بالای خود از حملات و رخدادهای سایبری بی‌بهره نبوده‌اند، بدافزارهای BlackEnergy و Industroyer در حمله به زیرساخت‌های برق به‌خوبی نشان دادند که تا چه میزان شبکه‌های صنعت برق حساس و آسیب‌پذیر هستند.  خاموشی‌های اخیر در بسیاری از کشور‌ها (اوکراین، آمریکا، ونزوئلا، آفریقای جنوبی و آرژانتین ) و احتمال حمله سایبری به زیرساخت‌های انرژی دنیا، اهمیت امنیت سایبری در این زیرساخت حیاتی را به‌خوبی نشان می‌دهد.

بر این اساس جهت آگاه‌سازی بیشتر مسئولین، مدیران و کارشناس حوزه‏های توزیع، انتقال و تولید برق در این کارگاه فشرده، ضمن بیان مباحث نظری بالغ‌بر بیست حمله و حادثه سایبری به صنعت برق، با نمایش دموی سناریو‌های حملات سایبری و تست نفوذ به سامانه‌های اتوماسیون توزیع و فوق توزیع، سهولت دسترسی به این سامانه‌ها و به خطر انداختن آن‌ها را نشان ‌می‌دهیم.

تست نفوذ سیستم اسکادا: کارگاه کالبدشکافی حملات سایبری به صنعت برق و پیاده سازی عملی حملات پایه به شبکه اتوماسیون توزیع

 

امنیت سایبری سامانه‌های کنترل و اتوماسیون صنعتی و اسکادا به دلیل به کارگیری در زیرساخت‌های حساس، حیاتی و مهم در این دهه به حدی پراهمیت شده است که به‌عنوان یک دغدغه مهم بین‌المللی عنوان‌شده است. کشورهای توسعه‌یافته تاکنون با صدور فرمان‌های ویژه الزام‌آور از سوی مقامات، برقراری امنیت سایبری را به‌عنوان یکی از اهداف اصلی خود در بحث امنیت ملی مقرر کرده‌اند.

سامانه‌های کنترل و اتوماسیون صنعتی حوزه برق (انرژی) به دلیل اهمیت بسیار بالای خود از حملات و رخدادهای سایبری بی‌بهره نبوده‌اند، سروصدایی که بدافزار Industroyer در حمله به زیرساخت‌های برق اوکراین (2015 تا 2017) به راه انداخت موجب شد توجه نفوذگران به سمت سامانه‌های کنترل صنعتی حوزه برق بیشتر جلب شود و این نکته روشن شد که این سامانه‌ها تا چه میزان حساس و آسیب‌پذیر هستند.  قطعی سراسری اخیر برق در ونزوئلا و احتمال بسیار بالای حمله سایبری به صنعت برق این کشور نیز اهمیت امنیت سایبری در این زیرساخت حیاتی را به‌خوبی نشان می‌دهد. در سه سال اخیر به‌کرات شاهد تهدیدات آشکار زیرساخت‌های برق کشور بوده‌ایم که به طرق مختلف از سوی کشورهای متخاصم بیان‌شده‌اند، به‌عنوان‌مثال در مستند روزهای صفر (Zero-Days) که در سال 2016 منتشر شد شاهد تهدیدات آشکار دشمن و اشاره به آسیب‌پذیری زیرساخت‌های حیاتی برق کشور و سوءاستفاده احتمالی آن‌ها از این آسیب‌پذیری‌ها در سال‌های آتی بوده‌ایم.

بر این اساس جهت آگاه‌سازی بیشتر مسئولین، مدیران و کارشناس حوزه توزیع برق در این کارگاه فشرده، ضمن بیان مباحث نظری بالغ‌بر بیست حمله و حادثه سایبری به صنعت برق، با نمایش اجرای عملی سناریو‌های حملات سایبری و تست نفوذ به سامانه‌های اتوماسیون توزیع، سهولت دسترسی به این سامانه‌ها و به خطر انداختن آن‌ها را نشان ‌می‌دهیم.

 

امنیت سیستم های صنعتی: گزارش بررسی حادثه قطع برق سراسری ونزوئلا، حمله سایبری یا خرابکاری صنعتی

امنیت سایبری سامانه‌های کنترل و اتوماسیون صنعتی و اسکادا به دلیل به‌کارگیری در زیرساخت‌های حساس، حیاتی و مهم در این دهه به حدی پراهمیت شده است که به‌عنوان یک دغدغه مهم بین‌المللی عنوان‌شده است. کشورهای توسعه‌یافته تاکنون با صدور فرمان‌های ویژه الزام‌آور از سوی مقامات، برقراری امنیت سایبری را به‌عنوان یکی از اهداف اصلی خود در بحث امنیت ملی تبیین کرده‌اند. سامانه‌های کنترل و اتوماسیون صنعتی حوزه صنعت برق نیز به دلیل اهمیت بسیار بالای خود از حملات و رخدادهای سایبری بی‌بهره نبوده‌اند، حمله‌ی بدافزاری به زیرساخت‌های برق اوکراین (2015 تا 2017) و قطع برق سراسری ونزوئلا موجب شد توجه نفوذگران به سمت سامانه‌های کنترل صنعتی حوزه برق بیشتر جلب شود و این نکته بر آن‌ها روشن شود که این سامانه‌ها تا چه میزان حساس و آسیب‌پذیر هستند.

اواخر عصر پنجشنبه 16 اسفندماه (7 مارس) خاموشی‌های سراسری برق در 20 تا 23 ایالت ونزوئلا رخ داد؛ کشور ونزوئلا جمعاً 23 ایالت دارد که در منابع مختلف خبری، اخبار ضدونقیضی از قطع برق بین 20 تا 23 ایالت این کشور گزارش‌شده است. قطع برق در ساعت اوج مصرف در پایتخت این کشور، کاراکاس، اتفاق افتاد و سپس قطعی برق  به سایر ایالات این کشور نیز سرایت کرد.

 مقامات ونزوئلا در روز پنجشنبه خرابکاری عمدی در نیروگاه برق‌آبی «گوری » را دلیل این خاموشی سراسری عنوان کرده‌اند. به گزارش اسپوتنیک، نیکولاس مادورو رئیس‌جمهور ونزوئلا در اظهاراتی گفت: یک حمله سایبری علیه یکی از تأسیسات انرژی ونزوئلا در روز شنبه رخ‌داده است. وی در ادامه افزود: این حمله سایبری مانع از برقراری مجدد جریان برق شده است.

امنیت شبکه های صنعتی و اسکادا: فراخوان پروژه های امنیت سیستمهای کنترل و اتوماسیون صنعتی (حوزه برق)

قابل توجه جامعه علمی کشور در حوزه امنیت سامانه‏‏‏ های کنترل و اتوماسیون صنعتی :اساتید، دانشجویان دانشگاه‏ها و مراکز  علمی و پژوهشی

عنوان فراخوان	تشریح پروژه	شروع فراخوان	پایان فراخوان	وضعیت	نوع واگذاری	درخواست همکاری
طراحی و پیاده‌سازی پایلوت سیستم کنترل نیروگاهی دارای بیشترین کاربرد در نیروگاه‌های کشور و اجرای تست نفوذ سایبری جهت ارزیابی امنیتی	دریافت	1397/11/01	1397/11/10		دانشگاهی	تکمیل فرم
شناسایی دارایی‌های مبتنی بر ICT در نیروگاه نمونه و مدیریت مخاطرات امنیتی	دریافت	1397/11/01	1397/11/10		دانشگاهی	تکمیل فرم
پیاده‌سازی پایگاه دانش آسیب‌پذیری‌های امنیتی، تهدیدات، حملات و بدافزارهای سامانه‌های کنترل و اتوماسیون صنعت برق	دریافت	1397/11/01	1397/11/10		دانشگاهی	تکمیل فرم
طراحی و تدوین سازوکار ایجاد ساختار تنظیم مقررات امنیتی و نظارت بر اجرای آن در صنعت برق (فاز اول- حوزه‌ی کاری نیروگاه‌های کشور)	دریافت	1397/11/01	1397/11/10		دانشگاهی	تکمیل فرم
اجرای آزمون نفوذ امنیت سایبری بر روی پایلوت آزمایشگاهی اتوماسیون توزیع با پروتکل ارتباطی DNP3	دریافت	1397/11/01	1397/11/10		دانشگاهی	تکمیل فرم
اجرای آزمون نفوذ امنیت سایبری بر روی پایلوت آزمایشگاهی اتوماسیون توزیع با پروتکل ارتباطی IEC60870-5-101/104	دریافت	1397/11/01	1397/11/10		دانشگاهی	تکمیل فرم
تهیه سند مدیریت مخاطرات امنیتی مربوط به اتوماسیون شبکه توزیع برق	دریافت	1397/11/01	1397/11/10		دانشگاهی	تکمیل فرم
پیاده‌سازی نرم‌افزار AWL با قابلیت پشتیبانی از نرم افزارهای حوزه نیروگاه‌ها	دریافت	1396/11/01	1396/11/10	در دست بررسی	شرکتی	اتمام زمان درخواست همکاری
طراحی و ساخت نمونه نیمه صنعتی رمزنگار داده، متناسب با کاربردهای اسکادا	دریافت	1396/11/01	1396/11/10	در دست بررسی	شرکتی	اتمام زمان درخواست همکاری
طراحی و پیاده‌سازی هانی‌پات صنعتی با قابلیت پشتیبانی پروتکل DLMS	دریافت	1396/09/01	1396/09/10	در مرحله بررسی پروپوزال	شرکتی	اتمام زمان درخواست همکاری
طراحی، شبیه‌سازی و ساخت نمونه آزمایشگاهی سیستم تشخیص نفوذ مبتنی بر شبکه متناسب با پروتکل DNP3	دریافت	1396/09/01	1396/09/10	در مرحله بررسی پروپوزال	شرکتی	اتمام زمان درخواست همکاری

 

 

اجرای عملی سناریوهای تست نفوذ سایبری به شبکه های کنترل صنعتی در کنفرانس بین‌المللی حفاظت و اتوماسیون در سیستم‌های قدرت (دانشگاه شریف)

 

امنیت سایبری سامانه‌های کنترل و اتوماسیون صنعتی و اسکادا به دلیل به کارگیری در زیرساخت‌های حساس، حیاتی و مهم در این دهه به حدی پراهمیت شده است که به‌عنوان یک دغدغه مهم بین‌المللی عنوان‌شده است. کشورهای توسعه‌یافته تاکنون با صدور فرمان‌های ویژه الزام‌آور از سوی مقامات، برقراری امنیت سایبری را به‌عنوان یکی از اهداف اصلی خود در بحث امنیت ملی مقرر کرده‌اند.

 

 

سامانه‌های کنترل و اتوماسیون صنعتی حوزه برق (انرژی) نیز به دلیل اهمیت بسیار بالای خود از حملات و رخدادهای سایبری بی‌بهره نبوده‌اند، سروصدایی که بدافزار Industroyer در حمله به زیرساخت‌های برق اوکراین (2015 تا 2017) به راه انداخت موجب شد توجه نفوذگران به سمت سامانه‌های کنترل صنعتی حوزه برق بیشتر جلب شود و این نکته بر آن‌ها روشن شود که این سامانه‌ها تا چه میزان حساس و آسیب‌پذیر هستند.

 

 

در سه سال اخیر به‌کرات شاهد تهدیدات آشکار زیرساخت‌های برق کشور بوده‌ایم که به طرق مختلف از سوی کشورهای متخاصم بیان‌شده‌اند، به‌عنوان‌مثال در مستند روزهای صفر (Zero-Days) که در سال 2016 منتشر شد شاهد تهدیدات آشکار دشمن و اشاره به آسیب‌پذیری زیرساخت‌های حیاتی برق کشور و سوءاستفاده احتمالی آن‌ها از این آسیب‌پذیری‌ها در سال‌های آتی بوده‌ایم.

 

 

با توجه به اهمیت و ضرورت مسئله مرکز توسعه فناوری امنیت اطلاعات، ارتباطات و تجهیزات صنعت برق پژوهشگاه نیرو بر خود واجب دید در نمایشگاه کنفرانس بین‌المللی حفاظت و اتوماسیون در سیستم‌های قدرت (IPAPS 2019) در دانشگاه صنعتی شریف در 18 و 19 دی‌ماه 1397 با تمام قدرت شرکت نماید و جهت آگاه‌سازی بیشتر مسئولین، مدیران و کارشناس حوزه برق با اجرای عملی سناریو‌های حملات سایبری و تست نفوذ به سامانه‌های اسکادا حوزه انرژی، سهولت دسترسی به این سامانه‌ها و به خطر انداختن آن‌ها را نشان دهد. این مرکز با حضور در این کنفرانس اقدام به معرفی مجموعه اقدامات و فعالیت‌های خود در حوزه‌های ارزیابی امنیت سایبری صنایع برق (تولید، انتقال و توزیع)، تست نفوذ شبکه و تجهیزات و بانک اطلاعاتی آسیب‌پذیری‌های امنیتی نمود.

 

 این خبر در پایگاه رسمی پژوهشگاه نیرو : لینک