کلیپ کوتاه از دوره‌های آموزشی تئوری-عملی امنیت سایبری سیستم‌های کنترل و اتوماسیون صنعتی

 

در یک سال گذشته درخواست‌های متعددی از برخی مخاطبین محترم مبنی بر معرفی کوتاه دوره‏ های آموزشی عملی امنیت سایبری سیستم‌های کنترل و اتوماسیون صنعتی (DCS، اسکادا، تله‏متری، دیسپاچینگ و ...) و نحوه برگزاری این دوره‏ ها داشتیم. ابهام مخاطبین عزیز در این بود که حال که این دوره‌ها برای اولین در ایران به این سبک برگزار می‌شوند نحوه ارائه بخش‌های عملی این دوره‌ها چگونه است. متأسفانه به دلیل مشغله زیاد و نیاز به گرفتن برخی مجوزها تهیه یک کلیپ کوتاه از این دوره‌های آموزشی تاکنون به تأخیر افتاد؛ اما خوشنودم که عرض کنم در این پست، کلیپ کوتاهی از دوره‌های آموزشی تئوری-عملی امنیت سایبری سیستم‌های کنترل و اتوماسیون صنعتی که در دو سال گذشته برگزار نمودیم را آماده کردیم و شما مخاطب گرامی می‌توانید از طریق لینک‌های ذیل این کلیپ کوتاه را مشاهده فرمایید. در صورت وجود هرگونه ابهام دیگر می‌توانید از طریق راه‌های ارتباطی درون کلیپ با ما در ارتباط باشید.

لینک کلیپ در آپارات

youtube link

 

امنیت سایبری اتوماسیون صنعتی: نشست طرح مسئله امنیت اتوماسیون صنعتی و اینترنت اشیاء

 نشست طرح مسئله امنیت اتوماسیون صنعتی و اینترنت اشیاء  در شانزدهمین دوره کنفرانس رمز در  7 شهریور 1398، با هدف هم‌‌افزایی دانش پژوهش‌گران و صنعت‌گران حوزه امنیت اطلاعات و نیز انتشار یافته‌‌های نو و بدیع در این زمینه، در دانشگاه فردوسی مشهد برگزار خواهد شد.

شرکت در نشست: لینک

دوره آموزشی پدافندغیرعامل و امنیت سایبری در سیستم های کنترل و اتوماسیون صنعتی (محتوای 16 ساعته)

دوره آموزشی «پدافندغیرعامل و امنیت سایبری در سامانه‌های کنترل  و اتوماسیون صنعتی (محتوای 16 ساعته)» در  22 و 23  آذر ماه 1397 در یکی از صنایع استراتژیک جنوب کشور به مدت دو روز برگزار شد.

امنیت سایبری اتوماسیون صنعتی: سمینار تخصصی امنیت سایبری سیستمهای کنترل و اتوماسیون صنعتی در استان خوزستان

به لطف خدواند متعال، برگزاری سمینار تخصصی دیگر در حوزه امنیت سامانه های کنترل و اتوماسیون صنعتی، این بار در استان خوزستان ؛ باتشکر از  سازمان پدافند غیرعامل کشور و افتای ریاست جمهوری؛ امیدواریم در حد بضاعت خود بتوانیم در جهت ارتقاء امنیت سایبری صنایع و زیرساختهای حیاتی کشور گامی درخور و شایسته برداریم.

امنیت سایبری سیستم های کنترل و شبکه های صنعتی: شناسایی بدافزار جدید از نوع مانای پیشرفته(APT) در زیرساخت های حیاتی صنعتی (GreyEnergy )

نظر به اهمیت تهدیدات سایبری در حوزه صنایع حیاتی، حساس و مهم و تاریخچه حملات سایبری به کشور، توجه به حملات سایبری به صنایع و زیرساخت‌های حیاتی سایر کشورها باید در دستور کار مدیران صنعت و حراست، مسئولان و سرپرستان، کارشناسان فناوری اطلاعات و شبکه‌های کنترل صنعتی (واحد‌های بهره‌بردار، نگه‌داری و ...) قرار گیرد. در این گزارش که بسیار فوری گردآوری و ارائه‌شده است تلاش نمودیم که حمله اخیر بدافزار GreyEnergy به شبکه‌های کنترل و اتوماسیون صنعتی اکراین و لهستان را به شکل عمومی به اطلاع صنایع و زیرساخت‌های حیاتی کشور برسانیم.

GreyEnergy بدافزاری جدیدی است از نوع مانای پیشرفته (APT) که چند روز پیش برای اولین بار توسط شرکت امنیتی ESET شناسایی‌شده است و هدف آن سامانه‌های کنترل صنعتی و زیرساخت‌های حیاتی است. عملیات اصلی این بدافزار جاسوسی سایبری است. تاریخ دقیق شناسایی این بدافزار 18 اکتبر 2018 است اما بر اساس شواهد موجود این بدافزار سه سال فعالیت می‌کرده است. طبق معمول به‌عنوان اولین پایگاه اطلاع‌رسانی در کشور، در حوزه سامانه‌های کنترل صنعتی، این اطلاع‌رسانی را به شکل رایگان منتشر می‌کنیم، چراکه وظیفه ملی و شرعی خود می‌دانیم که در حد بضاعت خود برای ارتقاء امنیت سایبری کشور گام برداریم؛ امیدواریم اقدامات لازم برای پیشگیری از انتشار و گسترش این بدافزار در صنایع کشور صورت گیرد. در صورت گسترش آلودگی این بدافزار به داخل کشور قطعاً شاهد چالش‌های اطلاعاتی جدیدی در برخی صنایع و زیرساخت‌های حیاتی کشور خواهیم بود. در بخش بعدی این سند به معرفی دوره آموزشی «الزامات امنیت در سامانه‌های کنترل صنعتی و اسکادا» خواهیم پرداخت.

 

در این گزارش به موارد ذیل پرداخته  شده است:

1. مقدمه

2. حمله بدافزار GreyEnergy به زیرساخت‌های حیاتی صنعتی

2-1- گزارش بررسی اجمالی بدافزار GreyEnergy

2-2- جزئیات بیشتر بدافزار GreyEnergy

2-3- مروری بر بدافزار  Blackenergy

2-4- توصیه‌ها و راه‌حل‌های امنیتی

3. معرفی دوره آموزشی (40 ساعته): «الزامات امنیت در سامانه‌های کنترل صنعتی و اسکادا»

3-1- دستاورد علمی و عملی شرکت‌کنندگان از این دوره

3-2- سرفصل‌های کلان این دوره

3-3- سرفصل‌های جزئی این دوره (منطبق بر SANS ICS410-2016)

3-4- جزئیات این دوره آموزشی

3-5- مخاطبین

 

 

گزارش کامل این آسیب پذیری از طریق این لینک قابل دانلود است.

امنیت شبکه های کنترل صنعتی : ارائه آموزشی حمله به سیستم های کنترل صنعتی (حملات کنترل صنعتی، از حرف تا عمل)

 

در سال‌های اخیر با گسترش فناوری شاهد حرکت سامانه‌های فناوری اطلاعات (IT) و سامانه‌های فناوری عملیاتی (OT) به‌سوی یکدیگر بوده‌ایم. از این پدیده به‌عنوان یکی از همگرایی‌های فرایندهای سایبری با فرایندهای فیزیکی با عنوان تلاقی سایبر-فیزیکی یاد می‌شود. در یک دهه گذشته به دلیل افزایش حملات سایبری به زیرساخت‌های حیاتی، امنیت سامانه‌های کنترل و اتوماسیون صنعتی بسیار موردتوجه قرارگرفته است و در نشست‌ها و محافل بسیاری شاهد صحبت از این نوع حملات هستم. نکته‌ای که بسیار قابل‌توجه است این است که واقعاً در عمل، چگونه انجام یک حمله به سامانه‌های کنترل صنعتی باوجود بسترهای ارتباطی سنتی آنالوگ و بسترهای به نسبت جدید دیجیتال ممکن است. به‌راستی حملاتی نظیر Stuxnet، Industroyer، Triton و VPNFilter در عمل از چه بردارهای حمله‌ای استفاده می‌کنند؟ آیا همان‌طور که در بسیاری از محافل بیان می‌شود، به همان سهولتی که می‌توان به یک شبکه غیرصنعتی نفوذ و حمله نمود، به یک شبکه صنعتی با تجهیزاتی نظیر PLC،RTU،HMI و غیره نیز می‌توان نفوذ کرد؟ آیا واقعاً می‌توان تمامی حملات فراگیر در حوزه فناوری اطلاعات را در حوزه کنترل صنعتی اجرایی کرد؟

 

 

جهت کمک به شفاف نمودن مسائل مطرح‌شده فوق، انشا الله قصد داریم در روز سه‌شنبه، ششم شهریورماه (ساعت 11 الی 12)، در محل نمایشگاه‌های پانزدهمین کنفرانس بین‌المللی انجمن رمز ایران (تهران، دانشگاه شهید رجایی) ارائه‌ای با مضمون پیاده‌سازی حملات پایه در شبکه‌های کنترل صنعتی ارائه نماییم. هدف این ارائه فنی و عملی این است که به‌اجمال چند سناریو حمله (حملات شناسایی، ممانعت از خدمات و مردی در میان) بر روی بستر آزمایشی(Test Bed) تجهیزات زیمنس و اشنایدر، اجرا گردد، چالش‌های آن‌ها مطرح شود و برخی سازوکارهای امنیتی آن‌ها نمایش داده شود. به‌عنوان نمونه دریکی از این سناریو‌ها تلاش خواهیم کرد نشان دهیم چگونه در صورت نفوذ به سامانه‌ صنعتی می‌توان به نحوی اطلاعات شبکه‌ را مخدوش نماییم که بدون اطلاع اپراتور، اطلاعات HMI با اطلاعات چرخش موتور در تناقض باشد. از تمامی مدیران، متولیان و مسئولان محترم صنایع که برای این کنفرانس برنامه دارند، دعوت می‌شود در این برنامه یک‌ساعته شرکت نمایند.

امنیت اتوماسیون صنعتی و اسکادا: افشاء اطلاعات زیرساخت های حیاتی از طریق مستند تلویزیونی

در این ارائه به بررسی اجمالی مستند «آفتاب نهان» از زاویه نشت اطلاعات سایبر-فیزیکی صنایع و زیرساخت‏های حیاتی کشور می‌پردازیم. این مستند به گفته تهیه‌کنندگان آن اولین مجله تصویری صنعت هسته‌ای کشور محسوب می‌شود که در قالب 23 قسمت (هر قسمت تقریباً 28 دقیقه) از شبکه مستند پخش‌شده است و در کنار همه نقاط قوت و اهدافی که داشت و قطعاً متصدیان آن برای آن زحمت بسیاری کشیده‌اند متأسفانه به اعتقاد ما اطلاعات بسیاری را از صنایع هسته‌ای و صنایع وابسته، ازجمله پتروشیمی را در معرض دسترس عموم قرار داده است! می‌دانیم که حجم عظیمی از اطلاعات و داده‏های مهم صنایع کشور و شرکت‏های تابعه در فضای اینترنت و شبکه‌های مجازی به سهولت قابل‌دسترسی است: این اطلاعات شامل اطلاعات دارایی‌ها (تجهیزات، سازندگان، پروتکل‏ها، نرم‌افزارها و ...)، اطلاعات فرایند‏ها، اطلاعات ارتباطات، اطلاعات آزمایشگاه‏های امنیت سایبر-فیزیکی (اطلاعات، شبکه، امواج، شیمایی و غیره)، اطلاعات پیمانکاران و تصاویر و فیلم دارایی‌ها است که از طرق مختلف ازجمله وب‏سایت‏های رسمی صنایع و شرکت‏های تابعه، وب‏سایت‏های خبری (تصاویر بازدیدها و پروژه‏ها)، مقالات کنفرانس‏ها، ژورنال‌ها و مجلات، گروه‏ها تلگرامی و دیگر شبکه‏های اجتماعی در دسترس است و متأسفانه حالا مستندهای تلویزیونی نیز به این منابع اطلاعاتی اضافه‌شده است. ما بارها این مسئله را تذکر داده‌ایم و به‌تفصیل در این مورد در ششمین کنفرانس فناوری اطلاعات و ارتباطات در نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی در 27 دی 1396 صحبت کردیم! فایل (اسلایدها) این ارائه از طریق لینک ذیل قابل‌دسترسی است:

مشاهده فایل ارائه

امنیت سیستمهای کنترل صنعتی و اسکادا: گزارش بررسی آسیب پذیری های تجهیزات شبکه و توجه به اهمیت آن

سامانه‌های کنترل صنعتی که در صنعت و زیرساخت‌های حیاتی کشورها مورداستفاده قرار دارند، اغلب توسط شرکت‌های محدود و انحصاری تولید می‌گردند. این سامانه‌ها درگذشته به‌صورت جدا از سایر سامانه‌های دیگر به کار گرفته می‌شدند و این امر روشی در امن سازی این سامانه‌ها قلمداد می‌گردید. اتکا فراوان به این ممیزه، تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان این سامانه‌ها را از پرداختن به سایر لایه‌های امنیتی غافل کرده بود. استفاده از معماری و پروتکل‌های غیر امن و واسط‌های غیراستاندارد را می‌توان از نتایج این رویکرد دانست [1].

به دلیل نیازمندی‌های جدید و توسعه فناوری امروزه این قبیل سامانه‌های صنعتی، به‌تدریج با انواع جدیدتر جایگزین و یا به‌روزرسانی می‌گردند. در سامانه‌های جدید از پروتکل‌ها و نقاط دسترسی ارتباطی مشترک در شبکه‌ها استفاده می‌گردد [1]. در غالب صنایع و زیرساخت‌های حیاتی شاهد به‌کارگیری انواع تجهیزات ارتباطی شبکه نظیر سوییچ‌های لایه دو و لایه سه، هاب‌ها، بریج‌ها، تقویت‌کننده‌های ارتباطی کارت‌های شبکه و حتی مسیریاب‌ها هستیم. به دلیل اینکه این تجهیزات به شکل کاملاً فعال در شبکه‌ها به کار گرفته می‌شوند و در بسیاری از ارزیابی‌های که ما از صنایع کشور داشته‌ایم شاهد عدم پیاده‌سازی مکانیزم‌های HA برای این تجهیزات بوده‌ایم در صورت حمله یا گسترش آلودگی سایبری به این تجهیزات قطعاً شاهد اختلال در صنایع و زیرساخت‌های حیاتی کشور خواهیم بود. ازاین‌رو توجه به امنیت سایبر-فیزیکی این تجهیزات باید در دستور کار مدیران صنعت و حراست، مسئولان و سرپرستان، کارشناسان فناوری اطلاعات و شبکه‌های کنترل صنعتی قرار گیرد. لذا در این سند قصد داریم بعد از بیان نوشته اخیر دیل پترسون  در رابطه با استاکس‌نت، نمونه‌ای از آسیب‌پذیری‌های برخی از تجهیزات شبکه‌ای فراگیر در صنایع و زیرساخت‌های حیاتی کشور (تجهیزات موکسا، زیمنس و سیسکو) را موردبررسی قرار دهیم.

 در انتها در بخش پنجم این سند، به دلیل فراگیری تجهیزات سیسکو در کشور و از سویی اهمیت حمله اخیر به این تجهیزات گزارشی اجمالی از حمله به تجهیزات سیسکو دارای آسیب‌پذیری CVE-2018-0171 آن قرار داده‌ام تا ضمن مرور مختصر این حمله به نکات قابل‌توجه این حمله و نقاط ضعف خود در کشور پی ببریم و بتوانیم این نقاط ضعف را در برنامه‌های امن‌سازی صنایع کشور مدنظر قرار دهیم تا قبل از اینکه این‌گونه‌ حملات را در صنایع کشور شاهد باشیم توانسته باشیم برای پیشگیری از آن و مقابله با آن برنامه‌ریزی کرده باشیم.

 

در این گزارش 51 صفحه ای به موارد ذیل پرداخته  شده است:

امنیت سایبری شبکه کنترل صنعتی و اسکادا: گزارش آسیب پذیری حیاتی در PLC WAGO CoDeSys

 

 

اخیراً آسیب‌پذیری با سطح مخاطره حیاتی از نوع احراز اصالت نامناسب در نرم‌افزار[1] CoDeSys شناسایی شد که محصولات WAGO PFC200 را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این آسیب‌پذیری این امکان را به مهاجمین می‌دهد که در صورت بهره‌جویی[2] موفق بتوانند به شکل غیرمجاز به کنترل‌کننده (PLC) وصل شده و انواع دستورات و عملیات غیرمجاز را به شکل راه دور و از طریق درگاه[3] TCP شماره 2455 انجام دهند؛ این دستورات شامل خواندن، نوشتن و پا کردن فایل‌ یا دست‌کاری برنامه کنترل‌کننده (PLC) در حین اجرا است.

در گزارشی 19 صفحه ای که برای این آسیب پذیری آماده کرده به موارد ذیل پرداخته  خواهد شد:

 

• 1.مشخصات آسیب‌پذیری
• 2. معرفی آسیب‌پذیری
• 3.گزاش فنی آسیب‌پذیری
• 4.محصولات تحت تأثیر
• 5.کدهای بهره‌جویی منتشرشده
• 6.تاریخچه آسیب‌پذیری‌های محصولات تحت تأثیر
• 7.توصیه‌ها و راه‌حل‌های امنیتی
• 8.درس‌هایی از این آسیب‌پذیری
• ضمیمه الف: آسیب‌پذیری و انواع آن
• ضمیمه ب: توصیه‌های در مورد به‌روزرسانی تجهیزات و وصله‌های امنیتی
• ضمیمه ج: اصول سه گانه‌ی امنیت

گزارش کامل این آسیب پذیری از طریق این لینک قابل دانلود است.

امنیت سایبری سیستم کنترل صنعتی: حمله بدافزار VPNFilter به سایت صنعتی تولید کلر در اوکراین

در اوایل ماه می میلادی اسکن‌های TCP فراوانی روی درگاه‌های شماره‌های ۲۳، ۸۰، ۲۰۰۰ و ۸۰۸۰ مسیریاب‌ها و تجهیزات ذخیره‌ساز شبکه (NAS ) تولیدشده توسط شرکت‌های Mikrotik، ASUS، D-Link،TP-Link، Linksys، QNAP،Huawei، Ubiquiti، UPVEL و ZTE در بیش از ۱۰۰ کشور مشاهده‌شده است. گزارش‌های اولیه در ماه می میلادی حاکی از آلودگی بالغ‌بر 500 هزار دستگاه در دنیا بوده است. این بدافزار دارای قابلیت‌های راه‌اندازی مجدد تجهیزات هدف (حمله ممانعت از خدمات)، رصد ترافیک عبوری و جلوگیری از ارسال داد‌ه‌ها است.

اگرچه قربانیان اولیه‌ی بدافزار VPNFilter کاربران و شرکت‌های ISP کوچک و متوسط بودند اما شواهد حاکی از این دارد که احتمالاً به دلیل قدرت بسیار بالای این بدافزار، تیم سازنده بدافزار یا تیم دیگری که به کد منبع آن دسترسی داشته است از آن برای حمله به شبکه‌های کنترل صنعتی و زیرساخت‌های شبکه‌ای که بستر عبور ترافیک‌های صنعتی (خاص پروتکل مدباس) هستند استفاده نمودند. در این راستا یک پلاگین خاص برای تحلیل و شناسایی پروتکل مدباس طراحی و پیاده‌سازی شده است. می‌دانیم مدباس قدیمی‌ترین پرکاربردترین پروتکل ارتباطی برای سامانه‌های کنترل صنعتی است. مدباس به‌طور گسترده به‌عنوان یک استاندارد به کار گرفته‌شده است و طی سال‌ها تکامل‌یافته و نسخه‌های متفاوتی از آن به وجود آمده است.

جهت مشاهده  متن کامل گزارش این بدافزار(مراحل حمله، محصولات تحت تاثیر، توصیه ها و غیره) به فصل دوم سند گزارش اخیر بنده(ICS-SR-MMA-970502) مراجعه نمایید.