فیلم آموزشی طبقه بندی رخدادهای امنیت سایبری سیستم های کنترل صنعتی و اسکادا

بعد از حدود چهار ماه به لطف خدا فرصت شد تا طبق قولی که به برخی دوستان و مخاطبین عزیز داده بودم، فیلم‌برداری ارائه آموزشی مختصر "چارچوب طبقه‌بندی رخدادهای امنیت سایبری سامانه‌های کنترل صنعتی و اسکادا همراه با بررسی جامع حوادث سایبری این حوزه" را تمام کنم و به شکل آنلاین و رایگان منتشر می‌کنم. امیدوارم که برای متخصصان، دانشجویان و کارشناسان این حوزه در کشورم مفید باشد.

در این فیلم آموزشی 90 دقیقه‌ای (لینک) به شکل مختصر به معرفی و به‌کارگیری  چارچوب طبقه‌بندی رخدادهای امنیت سایبری سیستم‌های کنترل صنعتی و اسکادا می‌پردازیم. علاوه بر متخصصین، پژوهشگران امنیت سامانه های کنترل صنعتی، به کلیه علاقمندان حوزه امنیت سایبری که به مباحث مدل سازی تهدیدات، حملات و رخدادهای امنیتی علاقه دارند توصیه می کنم این فیلم آموزشی را مشاهده کنند.

این چارچوب بخشی مقدمه‌ای از زیرساخت تعاریف در پایان‌نامه دکتری بنده بوده است که در آزمایشگاه ISEC دانشگاه صنعتی امیرکبیر در قالب یک مقاله به ژورنال معروف و مطرح International Journal of Critical Infrastructure Protection ارسال شد و بعد از حدود دو سال پذیرفته و منتشرشده است.

در این فیلم آموزشی کوتاه به‌اختصار به معرفی این چارچوب طبقه‌بندی رخدادها، حوادث و حملات به شبکه‌های کنترل و اتوماسیون صنعتی می‌پردازیم و نتایج تحلیلی حاصل از بررسی و موشکافی 268 رخداد امنیتی سامانه‌های صنعتی دنیا را از سال 1982 تا 2018 را مرور می‌کنیم.

لینک کلیپ در آپارات

امنیت سایبری سیستم های کنترل و شبکه های صنعتی:ان‌شاء‌الله که در سایتهای غنی سازی بعد از حمله سایبری استاکس‏نت دیگر افشاء اطلاعات نداریم!

ضمن ارج نهادن به زحمات همه مسئولین و دلسوزان کشور، هدف این پست آگاه‏سازی مسئولین، متولیان، مشاورین و کارشناسان محترم، در جهت ارتقاء امنیت سایبر-فیزیکی  صنایع کشور بوده و قصد زیرسوال بردن  این عزیزان را نداریم.وظیفه شرعی و ملی ما این است که به‌عنوان کوچک‌ترین عضو جامعه امنیت سایبر صنعتی کشور مانند شش‌ساله گذشته که تذکر دادیم،باز تذکر دهیم!

 اگر ما بگوییم افشاء اطلاعات، برخی افراد بی‌اطلاع می‌گویند چرا می‌گویید؟!، ببینید ما نمی‌گوییم ای عزیزان! اما راف لنگنر یکی از بزرگ‌ترین متخصصان و مشاوران عالی حوزه امنیت سامانه‌های کنترل صنعتی دنیا که به احترام تجربه و دانش ایشان باید به حرف‌هایشان احترام خاصی قائل باشیم و در آن تأمل‌کنیم این‌گونه از تصاویر و فیلم‌های منتشرشده نطنز برای آموزش، هشدار و نشان ضعف امنیت سایبری ما یاد می‌کند! ایشان در این پست نوشته است: "ای هکرها: این محفظه‌های سامانه‌های کنترل صنعتی که شما از پشت می‌بینید درواقع همان نمای حملات شما هستند!" 
عزیزانی که نمی‌دانند نمای حمله (Attack surface) چیست آن را گوگل کنند.
هرچند بازرسان آژانس به این مراکز صنعتی دسترسی دارند اما امیدواریم مسئولانی که مجوز انتشار عمومی این تصاویر و فیلم‏ها را می‏دهند تکنیک‏های ضد OSINT را آموزش دیده ‏باشند و این تصاویر ان‌شاء‌الله ابتدا هدفمندانه دستکاری‏شده سپس منتشرشده باشد تا منجر به منحرف شدن هکرهای سایبری بشود نه موجب تسهیل در اجرای حملات آن‌ها! وگرنه:

فاتَّعِظوا عِبادَ اللّه ِ بِالعِبَرِ النَّوافِعِ، و اعتَبِروا بِالآیِ السَّواطِعِ، و ازدَجِروا بِالنُّذُرِ البَوالِغِ  

اى بندگان خدا! از عبرتهاى سودمند درس گیرید و از نشانه هاى درخشان عبرت آموزید و از هشدارهاى رسا متنبّه شوید . ( نهج البلاغة: الخطبة85 )

امنیت سایبری اتوماسیون صنعتی: نشست طرح مسئله امنیت اتوماسیون صنعتی و اینترنت اشیاء

 نشست طرح مسئله امنیت اتوماسیون صنعتی و اینترنت اشیاء  در شانزدهمین دوره کنفرانس رمز در  7 شهریور 1398، با هدف هم‌‌افزایی دانش پژوهش‌گران و صنعت‌گران حوزه امنیت اطلاعات و نیز انتشار یافته‌‌های نو و بدیع در این زمینه، در دانشگاه فردوسی مشهد برگزار خواهد شد.

شرکت در نشست: لینک

دوره آموزشی پدافندغیرعامل و امنیت سایبری در سیستم های کنترل و اتوماسیون صنعتی (محتوای 16 ساعته)

دوره آموزشی «پدافندغیرعامل و امنیت سایبری در سامانه‌های کنترل  و اتوماسیون صنعتی (محتوای 16 ساعته)» در  22 و 23  آذر ماه 1397 در یکی از صنایع استراتژیک جنوب کشور به مدت دو روز برگزار شد.

امنیت سایبری اتوماسیون صنعتی: سمینار تخصصی امنیت سایبری سیستمهای کنترل و اتوماسیون صنعتی در استان خوزستان

به لطف خدواند متعال، برگزاری سمینار تخصصی دیگر در حوزه امنیت سامانه های کنترل و اتوماسیون صنعتی، این بار در استان خوزستان ؛ باتشکر از  سازمان پدافند غیرعامل کشور و افتای ریاست جمهوری؛ امیدواریم در حد بضاعت خود بتوانیم در جهت ارتقاء امنیت سایبری صنایع و زیرساختهای حیاتی کشور گامی درخور و شایسته برداریم.

امنیت شبکه های کنترل صنعتی : ارائه آموزشی حمله به سیستم های کنترل صنعتی (حملات کنترل صنعتی، از حرف تا عمل)

 

در سال‌های اخیر با گسترش فناوری شاهد حرکت سامانه‌های فناوری اطلاعات (IT) و سامانه‌های فناوری عملیاتی (OT) به‌سوی یکدیگر بوده‌ایم. از این پدیده به‌عنوان یکی از همگرایی‌های فرایندهای سایبری با فرایندهای فیزیکی با عنوان تلاقی سایبر-فیزیکی یاد می‌شود. در یک دهه گذشته به دلیل افزایش حملات سایبری به زیرساخت‌های حیاتی، امنیت سامانه‌های کنترل و اتوماسیون صنعتی بسیار موردتوجه قرارگرفته است و در نشست‌ها و محافل بسیاری شاهد صحبت از این نوع حملات هستم. نکته‌ای که بسیار قابل‌توجه است این است که واقعاً در عمل، چگونه انجام یک حمله به سامانه‌های کنترل صنعتی باوجود بسترهای ارتباطی سنتی آنالوگ و بسترهای به نسبت جدید دیجیتال ممکن است. به‌راستی حملاتی نظیر Stuxnet، Industroyer، Triton و VPNFilter در عمل از چه بردارهای حمله‌ای استفاده می‌کنند؟ آیا همان‌طور که در بسیاری از محافل بیان می‌شود، به همان سهولتی که می‌توان به یک شبکه غیرصنعتی نفوذ و حمله نمود، به یک شبکه صنعتی با تجهیزاتی نظیر PLC،RTU،HMI و غیره نیز می‌توان نفوذ کرد؟ آیا واقعاً می‌توان تمامی حملات فراگیر در حوزه فناوری اطلاعات را در حوزه کنترل صنعتی اجرایی کرد؟

 

 

جهت کمک به شفاف نمودن مسائل مطرح‌شده فوق، انشا الله قصد داریم در روز سه‌شنبه، ششم شهریورماه (ساعت 11 الی 12)، در محل نمایشگاه‌های پانزدهمین کنفرانس بین‌المللی انجمن رمز ایران (تهران، دانشگاه شهید رجایی) ارائه‌ای با مضمون پیاده‌سازی حملات پایه در شبکه‌های کنترل صنعتی ارائه نماییم. هدف این ارائه فنی و عملی این است که به‌اجمال چند سناریو حمله (حملات شناسایی، ممانعت از خدمات و مردی در میان) بر روی بستر آزمایشی(Test Bed) تجهیزات زیمنس و اشنایدر، اجرا گردد، چالش‌های آن‌ها مطرح شود و برخی سازوکارهای امنیتی آن‌ها نمایش داده شود. به‌عنوان نمونه دریکی از این سناریو‌ها تلاش خواهیم کرد نشان دهیم چگونه در صورت نفوذ به سامانه‌ صنعتی می‌توان به نحوی اطلاعات شبکه‌ را مخدوش نماییم که بدون اطلاع اپراتور، اطلاعات HMI با اطلاعات چرخش موتور در تناقض باشد. از تمامی مدیران، متولیان و مسئولان محترم صنایع که برای این کنفرانس برنامه دارند، دعوت می‌شود در این برنامه یک‌ساعته شرکت نمایند.

امنیت شبکه های صنعتی و اسکادا: دوره آموزشی عملی « الزامات امنیت در سامانه های کنترل صنعتی و اسکادا»

با ما دوره آموزشی عملی « الزامات امنیت در سامانه های کنترل صنعتی و اسکادا» را تجربه کنید. این دوره منطبق بر سرفصل های رسمی دوره  SANS ICS410: ICS/SCADA Security Essentials ارائه می شود.

 جهت مشاهده و دانلود  سند معرفی این دوره آموزشی بر روی این لینک کلیک نمایید.

سرفصل های کلان این دوره (سرفصل های جزئی این دوره در پروپوزال تقدیم می گردد) :

 

• مقدمه‌ای از سامانه‌های کنترل صنعتی و اسکادا
• انواع حملات به سامانه های کنترل صنعتی(HMI,PLC,PLC,Enerprise)
• امن سازی تجهیزات و شبکه های کنترل صنعتی
• تحلیل ریسک و  ممیزی در سامانه های کنترل صنعتی
• خط مشی هاو مکانیزم ها امنیتی و مدیریت مخاطرات در سامانه های کنترل صنعتی

 

مدت زمان این دوره:

• 40 ساعت (5 روزکاری)
• امکان برگزاری این دوره به شکل فشرده در پنج روز کاری متوالی وجود دارد.

امنیت سایبری شبکه صنعتی: گزارش بررسی اجمالی آسیب‌پذیری سوئیچ‌های صنعتی زیمنس (‏ CVE-2018-4833)

 

سامانه‌های کنترل صنعتی که در صنعت و زیرساخت‌های حیاتی کشورها مورداستفاده قرار دارند، اغلب توسط شرکت‌های محدود و انحصاری تولید می‌گردند. این سامانه‌ها درگذشته به‌صورت جدا از سایر سامانه‌های دیگر به کار گرفته می‌شدند و این امر روشی در امن سازی این سامانه‌ها قلمداد می‌گردید. اتکا فراوان به این ممیزه، تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان این سامانه‌ها را از پرداختن به سایر لایه‌های امنیتی غافل کرده بود. استفاده از معماری و پروتکل‌های غیر امن و واسط‌های غیراستاندارد را می‌توان از نتایج این رویکرد دانست [1].به دلیل نیازمندی‌های جدید و توسعه فناوری امروزه این قبیل سامانه‌های صنعتی، به‌تدریج با انواع جدیدتر جایگزین و یا به‌روزرسانی می‌گردند. در سامانه‌های جدید از پروتکل‌ها و نقاط دسترسی ارتباطی مشترک در شبکه‌ها استفاده می‌گردد [1]. به علت تفاوت‌های متعدد میان امنیت در فضای فناوری اطلاعات ( IT) و امنیت در فضای فناوری عملیاتی  (OT[1] ) لزوماً نمی‌توان راهکارهای عمومی حوزه‌ی سایبری را به حوزه‌ی سایبر-فیزیکی منتقل کرد[1].

 

 

 در غالب صنایع و زیرساخت‌های حیاتی شاهد به‌کارگیری انواع تجهیزات ارتباطی شبکه نظیر سوییچ‌های لایه دو و لایه سه، هاب‌ها، بریج‌ها، تقویت‌کننده‌های ارتباطی کارت‌های شبکه و حتی مسیریاب‌ها هستیم. به دلیل اینکه این تجهیزات به شکل کاملاً فعال در شبکه‌ها به کار گرفته می‌شوند در صورت حمله یا گسترش آلودگی سایبری به این تجهیزات قطعاً شاهد اختلال در صنایع و زیرساخت‌های حیاتی کشور خواهیم بود. ازاین‌رو توجه به امنیت سایبر-فیزیکی این تجهیزات باید در دستور کار مدیران صنعت و حراست، مسئولان و سرپرستان، کارشناسان فناوری اطلاعات و شبکه‌های کنترل صنعتی(واحد‌های بهره بردار و نگه‌داری) قرار گیرد.

 در این سند در  بخش دوم به بررسی اجمالی آسیب‌پذیری سوئیچ‌های صنعتی زیمنس (‏  CVE-2018-4833) می‌پردازیم،  در بخش سوم در راستای پاسخ به سوال یکی از مخاطبان گرامی به گزینش دوره‌های پیشرفته امنیت کنترل و اتوماسیون صنعتی درکشور خواهیم پرداخت .در بخش چهارم مجموعه فیلم حوادث و حملات سایبر-فیزیکی به سامانه‌های کنترل صنعتی را معرفی خواهیم کرد و نهایتا در بخش پنجم به سوء برداشتی که در بین برخی مدیران صنایع و زیرساخت‌های حیاتی وجود دارد خواهیم پرداخت.

 

امنیت اتوماسیون صنعتی و اسکادا: افشاء اطلاعات زیرساخت های حیاتی از طریق مستند تلویزیونی

در این ارائه به بررسی اجمالی مستند «آفتاب نهان» از زاویه نشت اطلاعات سایبر-فیزیکی صنایع و زیرساخت‏های حیاتی کشور می‌پردازیم. این مستند به گفته تهیه‌کنندگان آن اولین مجله تصویری صنعت هسته‌ای کشور محسوب می‌شود که در قالب 23 قسمت (هر قسمت تقریباً 28 دقیقه) از شبکه مستند پخش‌شده است و در کنار همه نقاط قوت و اهدافی که داشت و قطعاً متصدیان آن برای آن زحمت بسیاری کشیده‌اند متأسفانه به اعتقاد ما اطلاعات بسیاری را از صنایع هسته‌ای و صنایع وابسته، ازجمله پتروشیمی را در معرض دسترس عموم قرار داده است! می‌دانیم که حجم عظیمی از اطلاعات و داده‏های مهم صنایع کشور و شرکت‏های تابعه در فضای اینترنت و شبکه‌های مجازی به سهولت قابل‌دسترسی است: این اطلاعات شامل اطلاعات دارایی‌ها (تجهیزات، سازندگان، پروتکل‏ها، نرم‌افزارها و ...)، اطلاعات فرایند‏ها، اطلاعات ارتباطات، اطلاعات آزمایشگاه‏های امنیت سایبر-فیزیکی (اطلاعات، شبکه، امواج، شیمایی و غیره)، اطلاعات پیمانکاران و تصاویر و فیلم دارایی‌ها است که از طرق مختلف ازجمله وب‏سایت‏های رسمی صنایع و شرکت‏های تابعه، وب‏سایت‏های خبری (تصاویر بازدیدها و پروژه‏ها)، مقالات کنفرانس‏ها، ژورنال‌ها و مجلات، گروه‏ها تلگرامی و دیگر شبکه‏های اجتماعی در دسترس است و متأسفانه حالا مستندهای تلویزیونی نیز به این منابع اطلاعاتی اضافه‌شده است. ما بارها این مسئله را تذکر داده‌ایم و به‌تفصیل در این مورد در ششمین کنفرانس فناوری اطلاعات و ارتباطات در نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی در 27 دی 1396 صحبت کردیم! فایل (اسلایدها) این ارائه از طریق لینک ذیل قابل‌دسترسی است:

مشاهده فایل ارائه

امنیت سیستمهای کنترل صنعتی و اسکادا: گزارش بررسی آسیب پذیری های تجهیزات شبکه و توجه به اهمیت آن

سامانه‌های کنترل صنعتی که در صنعت و زیرساخت‌های حیاتی کشورها مورداستفاده قرار دارند، اغلب توسط شرکت‌های محدود و انحصاری تولید می‌گردند. این سامانه‌ها درگذشته به‌صورت جدا از سایر سامانه‌های دیگر به کار گرفته می‌شدند و این امر روشی در امن سازی این سامانه‌ها قلمداد می‌گردید. اتکا فراوان به این ممیزه، تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان این سامانه‌ها را از پرداختن به سایر لایه‌های امنیتی غافل کرده بود. استفاده از معماری و پروتکل‌های غیر امن و واسط‌های غیراستاندارد را می‌توان از نتایج این رویکرد دانست [1].

به دلیل نیازمندی‌های جدید و توسعه فناوری امروزه این قبیل سامانه‌های صنعتی، به‌تدریج با انواع جدیدتر جایگزین و یا به‌روزرسانی می‌گردند. در سامانه‌های جدید از پروتکل‌ها و نقاط دسترسی ارتباطی مشترک در شبکه‌ها استفاده می‌گردد [1]. در غالب صنایع و زیرساخت‌های حیاتی شاهد به‌کارگیری انواع تجهیزات ارتباطی شبکه نظیر سوییچ‌های لایه دو و لایه سه، هاب‌ها، بریج‌ها، تقویت‌کننده‌های ارتباطی کارت‌های شبکه و حتی مسیریاب‌ها هستیم. به دلیل اینکه این تجهیزات به شکل کاملاً فعال در شبکه‌ها به کار گرفته می‌شوند و در بسیاری از ارزیابی‌های که ما از صنایع کشور داشته‌ایم شاهد عدم پیاده‌سازی مکانیزم‌های HA برای این تجهیزات بوده‌ایم در صورت حمله یا گسترش آلودگی سایبری به این تجهیزات قطعاً شاهد اختلال در صنایع و زیرساخت‌های حیاتی کشور خواهیم بود. ازاین‌رو توجه به امنیت سایبر-فیزیکی این تجهیزات باید در دستور کار مدیران صنعت و حراست، مسئولان و سرپرستان، کارشناسان فناوری اطلاعات و شبکه‌های کنترل صنعتی قرار گیرد. لذا در این سند قصد داریم بعد از بیان نوشته اخیر دیل پترسون  در رابطه با استاکس‌نت، نمونه‌ای از آسیب‌پذیری‌های برخی از تجهیزات شبکه‌ای فراگیر در صنایع و زیرساخت‌های حیاتی کشور (تجهیزات موکسا، زیمنس و سیسکو) را موردبررسی قرار دهیم.

 در انتها در بخش پنجم این سند، به دلیل فراگیری تجهیزات سیسکو در کشور و از سویی اهمیت حمله اخیر به این تجهیزات گزارشی اجمالی از حمله به تجهیزات سیسکو دارای آسیب‌پذیری CVE-2018-0171 آن قرار داده‌ام تا ضمن مرور مختصر این حمله به نکات قابل‌توجه این حمله و نقاط ضعف خود در کشور پی ببریم و بتوانیم این نقاط ضعف را در برنامه‌های امن‌سازی صنایع کشور مدنظر قرار دهیم تا قبل از اینکه این‌گونه‌ حملات را در صنایع کشور شاهد باشیم توانسته باشیم برای پیشگیری از آن و مقابله با آن برنامه‌ریزی کرده باشیم.

 

در این گزارش 51 صفحه ای به موارد ذیل پرداخته  شده است: