در سالهای اخیر با گسترش فناوری شاهد حرکت سامانههای فناوری اطلاعات (IT) و سامانههای فناوری عملیاتی (OT) بهسوی یکدیگر بودهایم. از این پدیده بهعنوان یکی از همگراییهای فرایندهای سایبری با فرایندهای فیزیکی با عنوان تلاقی سایبر-فیزیکی یاد میشود. سامانههای کنترل صنعتی که در صنعت و زیرساختهای حیاتی کشورها مورداستفاده قرار دارند، اغلب توسط شرکتهای محدود و انحصاری تولید میگردند. این سامانهها درگذشته بهصورت جدا از سایر سامانههای دیگر به کار گرفته میشدند و این امر روشی در امن سازی این سامانهها قلمداد میگردید. اتکا فراوان به این ممیزه، تولیدکنندگان و مصرفکنندگان این سامانهها را از پرداختن به سایر لایههای امنیتی غافل کرده بود. استفاده از معماری و پروتکلهای غیر امن و واسطهای غیراستاندارد را میتوان از نتایج این رویکرد دانست [1]. به دلیل نیازمندیهای جدید و توسعه فناوری امروزه این قبیل سامانههای صنعتی، بهتدریج با انواع جدیدتر جایگزین و یا بهروزرسانی میگردند. در سامانههای جدید از پروتکلها و نقاط دسترسی ارتباطی مشترک در شبکهها استفاده میگردد [1]. به علت تفاوتهای متعدد میان امنیت در فضای فناوری اطلاعات (IT) و امنیت در فضای فناوری عملیاتی (OT ) لزوماً نمیتوان راهکارهای عمومی حوزهی سایبری را به حوزهی سایبر-فیزیکی منتقل کرد [1].
در غالب صنایع و زیرساختهای حیاتی شاهد بهکارگیری انواع تجهیزات ارتباطی شبکه نظیر سوییچهای لایه دو و لایه سه، هابها، بریجها، تقویتکنندههای ارتباطی کارتهای شبکه و حتی مسیریابها هستیم. به دلیل اینکه این تجهیزات به شکل کاملاً فعال در شبکهها به کار گرفته میشوند در صورت حمله یا گسترش آلودگی سایبری به این تجهیزات قطعاً شاهد اختلال در صنایع و زیرساختهای حیاتی کشور خواهیم بود. ازاینرو توجه به امنیت سایبر-فیزیکی این تجهیزات باید در دستور کار مدیران صنعت و حراست، مسئولان و سرپرستان، کارشناسان فناوری اطلاعات و شبکههای کنترل صنعتی (واحدهای بهرهبردار و نگهداری) قرار گیرد. در این سند در بخش دوم به بررسی اجمالی حمله بدافزار VPNFilter به سایت صنعتی تولید کلر در اوکراین میپردازیم، در بخش سوم به معرفی ارائه «حملات کنترل صنعتی، از حرف تا عمل» خواهیم پرداخت که انشا الله قصد داریم در روز سهشنبه، ششم شهریورماه (ساعت 11 الی 12)، در محل نمایشگاههای پانزدهمین کنفرانس بینالمللی انجمن رمز ایران (تهران، دانشگاه شهید رجایی) آن را ارائه نماییم. در بخش چهارم به بررسی اجمالی آسیبپذیری حیاتی مسیربابهای میکروتیک خواهیم پرداخت.
در این گزارش 38 صفحه ای به موارد ذیل پرداخته شده است:
1. مقدمه
2. حمله بدافزار VPNFilter به سایت صنعتی تولید کلر در اوکراین
2-1- گزارش بررسی اجمالی بدافزار VPNFilter
2-2- حمله VPNFilter به کارخانه صنعتی تولید کلر در Aulska اوکراین
2-3- نکات قابلتوجه حمله VPNFilter
2-4- مراحل حملهی بدافزار VPNFilter
2-5- محصولات تحت تأثیر
2-6- توصیهها و راهحلهای امنیتی
3. ارائه «حملات کنترل صنعتی، از حرف تا عمل»
4. بررسی اجمالی آسیبپذیری مسیریابهای میکروتیک
4-1- مشخصات آسیبپذیری
4-2- گزاش فنی آسیبپذیری
4-3- محصولات تحت تأثیر
4-4- کدهای بهرهجویی منتشرشده
4-5- توصیهها و راهحلهای امنیتی
گزارش کامل این آسیب پذیری از طریق این لینک قابل دانلود است.
[1] Operational Technology
- گزارش بررسی اجمالی آسیبپذیری سوئیچهای صنعتی زیمنس ( CVE-2018-4833)
- دوره آموزشی عملی « الزامات امنیت در سامانه های کنترل صنعتی و اسکادا»(منطبق بر سرفصل های رسمی دوره SANS ICS410: ICS/SCADA Security Essentials)
- سند معرفی دوره آموزشی امنیت اطلاعات در سامانههای کنترل صنعتی و زیرساختهای حیاتی : چالشها و راهکارها
- ارائه آموزشی حمله به سیستم های کنترل صنعتی (حملات کنترل صنعتی، از حرف تا عمل)
- سخنرانی چالش های امنیتی در سامانه های سایبر-فیزیکی (با محوریت تحلیل جریان اطلاعات در خطوط لوله نفت و گاز)
- معیارهای گزینش دورههای پیشرفته امنیت کنترل و اتوماسیون صنعتی درکشور
- دوره های آموزشی امن سازی سیستم های کنترل صنعتی در سطح پیشرفته
- کارگاه آموزشی امنیت اطلاعات در سامانههای کنترل صنعتی(کنفرانس انجمن کامپیوتر 96)
- کارگاه آموزشی امنیت اطلاعات در سامانههای کنترل صنعتی : چالشها و راهکارها(کنفرانس رمز 96)
- راهکارهای امنیت سایبری سامانه های کنترل صنعتی در جهان و تطبیق آن با وضعیت ایران
- دوره آموزشی امنیت سایبری در سامانه های صنعتی
- انتشار کتاب پروتکل کنترل صنعتی IEC 60870-5-104 از منظر امنیت سایبری
- بخشی از سوالات چک لیست ارزیابی امنیتی مرحله پیاده سازی پروتکل IEC 60870-5-104